دختران؛ سن رشد و مسئولیت کیفری

دسته: حقوق
بازدید: 80 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 15 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 12

دختران؛ سن رشد و مسئولیت کیفری در 12صفحه در قالب فایل ورد قابل ویرایش

قیمت فایل فقط 1,900 تومان

 دختران؛ سن رشد و مسئولیت کیفری

چكیده

احراز رشد در مسئولیت كیفری دختران از جمله مباحث نو ظهوری است كه بررسی فقهی در این زمینه ضروری به نظر می رسد. زیرا بسیاری از دختران و پسرانی كه تازه به سن بلوغ جنسی و شرعی رسیده اند، از رشد عقلی و فكری لازم در مسائل كیفری برخوردار نیستند. سؤال مهم این است كه آیا از دیدگاه فقهی چنین اشخاصی در امور كیفری مانند امور مدنی مورد حمایت حقوقی قرار داشته و فاقد مسئولیت كیفری به شمار می روند؟ مقاله حاضر در ابتدا به تبیین مفهوم رشد و رابطه آن با جنون و بلوغ پرداخته و اثبات می شود كه در اصطلاح روایی، رشد تنها به مفهوم خاص مدنی اختصاص نداشته و قابل تعمیم به مسائل غیرمالی از جمله امور كیفری نیز می باشد. در ادامه مقاله مبانی و ادله لزوم احراز رشد از منظر آیات و روایات در مسئولیت كیفری و همچنین ادله عقلی این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است و معلوم می شود كه معنای كلمه «رشد» و «اشد» نسبی می باشد و شواهد و مؤیداتی از آیات و روایات بر این مدعا ذكر شده است.

در بررسی ادله عقلی معلوم می گردد مسائل كیفری به مراتب مهم تر از امور مالی می باشد و به طریق اولی یا حداقل به وحدت ملاك، رشد، در مسئولیت كیفری شرط است. برای این مدعا از قیاس اولویت در مسأله رشد بهره گرفته شده و سپس به تبیین قید «كمال العقل» و واژه «معتوه» كه براساس روایات فاقد مسئولیت كیفری می باشند، پرداخته شده است؛ بنابراین بازنگری در سن مسئولیت كیفری دختران ضروری به نظر می رسد. 

نكته اول

ایشان ابتدا مفهوم حقوقی «رشد» را با ذكر دو معنای عام و خاص به گونه ای جامع و مستوفی بیان نموده و نظرات فقها را ذكر كرده است. سپس با طرح مباحثی می كوشد تا ذوالصطلاح «سفیه» و «ضعیف» را كه در روایات آمده و شرط محجوریت صبی می باشد، از اختصاص به امور مالی خارج كرده و به امور كیفری سرایت دهد و لزوم نوعی «رشد» را برای مسئولیت كیفری به اثبات رساند. اما روایات ذكر شده هیچ یك دلالت بر این معنی ندارد. عمده روایتی كه ایشان مورد استناد قرار داده و دلالت دیگر روایات را نیز به قرینه آن كامل می داند روایت عبدالله بن سنان از امام صادق - علیه السلام- است:

«اذا بلغ اشده ثلاث عشره و دخل فی الاربع عشره وجب علیه ما وجب علی المحتلمین احتلم او لایحتلم كتبت علیه السیئات و كتبت له الحسنات و جاز له كل شیء الا ان یكون ضعیفا او سفیهاً.»1 هرگاه به مرحله استواری و رشد در پایان سیزده سالگی بر سر آن چه بر محتلم واجب است بر او واجب می شود كارهای ناپسند و پسندیده او ثبت گردیده و هركاری كه انجام دهد نافذ است. مگر آن كه ضعیف یا سفیه باشد.

در این روایت بر شخصی كه به حد اشد رسیده سه حكم بار شده است. «وجوب تكالیف شرعی»، «نوشته شدن كار نیك و بد» و «نافذ بودن تصرفات». جمله «الا ان یكون شعیفا او سفیهاً.» استثناء از حكم سوم است یعنی تصرفات شخص در صورتی كه ضعیف یا سفیه باشد نافذ نیست اگرچه به حد اشد و زمان تكلیف رسیده باشد. بنابراین عدم سفاهت در این روایت به معنای عقل معاش و رشد اقتصادی است و ارتباطی به امور كیفری كه نویسنده مدعی آن است ندارد.

ایشان درباره تركیب «كل شیء» در روایت می گوید: واژه های «كل شیء» به حدی عام است كه برای اهل فن هیچ تردیدی باقی نمی ماند كه این روایت شامل مسائل كیفری می شود.2

جهت روشن شدن مطلب باید گفت: تركیب «كل شیء» اگرچه عام است اما مقصود عمومیت در تصرفات است به قرینه اسناد فعل جاز به آنكه معنای لغوی آن «روا بودن»، «مجاز بودن» و «اباحه» و مرادف با فعل «سباغ»3 در زبان عرب می باشد. عبارات لغویین شاهد این سخن است.4 در روایات اهل بیت - علیهم السلام- نیز این واژه در معنای لغوی خود به كار رفته است.

از جمله روایت حمران از امام صادق - علیه السلام-5 و روایت عبدالله بن سنان6 از آن حضرت كه نویسنده درباره روایت عبدالله بن سنان نیز دچار خطا شده و واژه امر در روایت را شامل امور كیفری می داند.7 در حالی كه چنین برداشتی نادرست است و روایت از جمله احادیثی است كه فقها در مسائل باب حجر از آن بهره جسته اند.8

قرینه دیگری كه از آن استفاده می شود عبارت «جاز له كل شیء» در مورد امور مالی و تصرفات صبی می باشد آن است كه در برخی اسناد معتبر در ادامه این جمله كلمه «من ماله» آمده است.9 عبارت «الا ان یكون ضعیفا او سفیها» كه در انتهای روایت آمده است استثنای از همین حكم است یعنی رشد مالی و اقتصادی (عدم سفاهت) تنها در تصرفات مالی یا حداقل تصرفات صبی اعم از مالی و غیرمالی شرط است. 

این متن فقط قسمتی از  دختران؛ سن رشد و مسئولیت کیفری می باشد

جهت دریافت کل متن ، لطفا آن را خریداری نمایید

قیمت فایل فقط 1,900 تومان

برچسب ها : دختران؛ سن رشد و مسئولیت کیفری , بلوغ , رشد كیفری دختران , رشد , اشد , سفاهت , عقل , جنون , قیاس اولویت , قبح عقاب بلابیان , دانلود دختران؛ سن رشد و مسئولیت کیفری